زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

زمان (منطق)






زمان، از اصطلاحات علم منطق بوده و به کمّ متصل غير قار، و مقدار حرکت گفته می‌شود.


۱ - توضیح اجمالی



زمان، از اصطلاحات علم منطق بوده و به کمّ متصل غير قار، و مقدار حرکت گفته می‌شود.
زمان، مصداق منحصر کمّ متصل غیر قار (کمّى که اجزاى آن همه با هم يافت نمى‌شوند) است، چنان‌که خواجه طوسی مى‌گويد: «کمّ متصل غير قار الذات يک نوع بود و آن زمان است ».
زمان، مقدار حرکت است و متى نسبت شيء متزمّن (زمان‌دار) است با زمان.

۱.۱ - اقسام زمان


زمان به لحاظ مطابقت و عدم مطابقت با شيء داراى زمان دو قسم است:
۱- زمان حقيقى؛
۲- زمان غير حقيقى.
زمان حقيقى، زمانى است که دو طرف آن مطابق حال حدوث و فناي شیء متزمّن باشد؛ مانند «بودن مردم در مدت عمر خود» و غير حقيقى، زمانى است بزرگ‌تر از آن؛ مانند «بودن مردم در هزاره فلان يا در دوره فلان»، و آن را «زمان عام» خوانند. چيز‌هاى بسياري مي‌توانند در يک زمان اشتراک داشته باشند، به خلاف مکان
[۴] ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (المنطق)، ج ۱، جزء ۲، ص۱۲۹.
[۵] ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (المنطق)، ج ۱، جزء ۲، ص۱۳۳.
[۶] صلبیا، جمیل، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۲۱۶.


۲ - پانویس


 
۱. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۴۱.    
۲. خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس، ص۵۱.    
۳. حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید، ص۲۶.    
۴. ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (المنطق)، ج ۱، جزء ۲، ص۱۲۹.
۵. ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (المنطق)، ج ۱، جزء ۲، ص۱۳۳.
۶. صلبیا، جمیل، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۲۱۶.


۳ - منبع



پایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «زمان»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۳۰.    


رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.